Doradztwo strategiczne
Czy firma może żyć bez strategii?
Odpowiedź na pytanie, czy firma może planować tylko bieżące działania, bez myślenia o dalszej przyszłości jest prosta. Większość firm różnych wielkości nie ma prawdziwych strategii i nadal istnieje na rynku. Skoro więc tak niewiele przedsiębiorstw planuje swoje działania w dłuższym okresie, to brak formalnej strategii jest niemal standardem, który daje graczom rynkowym jednakową szansę na sukces.
W głowach zarządzających lub właścicieli firm zazwyczaj jest coś, co można nazwać wizją strategiczną, którą się kierują w działaniach, często odnosząc sukces. Czy takie podejście do planowania strategicznego wystarczy firmom w przyszłości? Moim zdaniem nie.
Na globalnym rynku funkcjonuje wiele firm, które dzięki konsekwentnej realizacji swoich unikalnych strategii osiągnęli pozycję globalnych liderów swoich branż. Zaliczyć do nich można Amazon, Google, Facebook, Tesla, Nike, Microsoft, Apple, Toyota, Boeing, itd.
Prawdą jest, że w obecnych czasach precyzyjne zaplanowanie przeszłości jest trudne. Strategia Agile, która zakłada zwinność w kształtowaniu i dostosowywaniu się do rynku jest tego odzwierciedleniem. Wiele firm traktuje jednak niepewność rynkową, jako wymówkę, która uzasadnia brak poważnego planowania.
Poniższa tabelka pokazuje moje zrozumienie związków krótkookresowej efektywności operacyjnej z długofalową strategią oraz ich konsekwencje dla firmy.
Na uwagę zasługuje fakt, że samo posiadanie zapisanej strategii nic nie gwarantuje. Tylko dobra, elastyczna strategia, która bazuje na innowacjach zapewnia firmie długookresowy sukces.
Inną konkluzją jest to, że wielcy wygrani teraźniejszości mogą być sromotnymi przegranymi w przyszłości. Spektakularnymi tego przykładami jest Nokia, polski Pewex, czy Polaroid.
Można więc zadać pytanie, co odróżnia dobrą strategię od złej, która nota bene jest niemal odpowiednikiem braku strategii.
Definicja dobrej strategii
Dobra strategia to elastyczy plan działania, który koncentruje się na rzeczach, które dają trwałą przewagę konkurencyjną na rynku, trudną do szybkiego skopiowania przez konkurencję oraz, przy ograniczonych zasobach, który rezygnuje z działań, które takiej przewagi nie dają.
Trudność skopiowania działań przez konkurencję jest niezwykle istotna, gdyż to, co jest widoczne dla konkurencji i łatwe do szybkiego powielenia nie daje trwałej przewagi. Są to cechy prawdziwych innowacji. W praktyce często liczy się to, że dana firma jest w stanie osiągnąć innowacyjną, czasową przewagę nad konkurencją, która w ten, czy inny sposób, prędzej czy później znajdzie alternatywne rozwiązanie.
Dobrą strategią nie jest proste zaplanowanie wzrostu sprzedaży i ewolucji kosztów na 3 lata wprzód, w arkuszu kalkulacyjnym excel, bez stojących za tym innowacji.
Innowacje motorem dobrych strategii
Innowacje dzielimy na:
Produktowe
Usługowe
Procesowe
Technologiczne
Nie do końca jest jasne, czy racjonalizacje, usprawanienia, uproszczenia procesów można nazywać prawdziwymi innowacjami.
W zależności od radykalności innowacji w kontekście danej firmy i rynku, innowacje można podzielić na:
Przyrostowe (w które można zaliczyć racjonalizacje)
Przełomowe dla danej firmy (nowe dla danej firmy, ale będące powieleniem lub wzbogaceniem rozwiązań już istniejących)
Przełomowe dla rynku (których nikt wcześniej nie wymyślił, ale które mieszczą się w definicji danego rynku)
Rewolucyjne (wyznaczające kompletnie nowe kierunki oraz tworzące nowy rynek lub radyklnie redefiniujące istniejacy)
Co powinna zawierać dobra strategia?
W obecnych czasach każde planowanie strategiczne na wiele lat wprzód jest obarczone sporą niepewnością. Misternie skonstruowana strategia najczęściej nie uwzględnia wszystkich aspektów ewolucji rynku, zachowań konsumenckich, działań konkurencji oraz zdarzeń losowych, takich jako ostatnio pandemia COVID-19.
Zadaniem liderów firmy, którzy codziennie demonstrują wartości zapisane w strategii jest elastyczne reagowanie na niespodzianki na drodze realizacji celów strategicznych, poprzez innowacje i sprawne zarządzanie. Pokazuje to poniższa grafika.
Należy też podkreślić, że w każdej dobrej strategii to konsument musi być w centrum uwagi. Wiele firm uwzględnia perspektywę klienta w sposób pozorny.
Często niedoceniany jest też aspekt ludzki każdej strategii, a przecież to od pracowników firmy zależy powodzenie lub porażka firmy. Zasoby ludzkie, traktowane jako masa ludzka, łatwa do kontroli i ewentualnego zastąpienia to jeden z głównych powodów porażek planów strategicznych.
Częstym błędem planowania strategicznego jest złe oszacowanie zasobów finansowych. Agresywna strategia, bez planu finansowego to tylko pobożne życzenia planistów z rozbuchanym ego.
Dlaczego firmy nie mają dobrych strategii?
Moim zdaniem, można wyróżnić kilka powodów braku strategii w większości firm:
1. Niewystarczający poziom przywództwa w zakresie zarządzania ludźmi i procesami oraz brak praktycznej wiedzy o tworzeniu strategii.
2. Brak systemowego generowania innowacji, niezbędnych w dobrych strategiach, także z braku środków finansowych na badania i rozwój.
3. Koncentracja na “bieżączce” i “gaszeniu pożarów”, bez wygospodarowania czasu i uwolnienia głowy na poważne myślenie o przyszłości.
Koszt przygotowania strategii z kadrą klienta
Stawka:
350-400 zł/ godzina netto
Ilość godzin:
40-80 godzin, w zależności od wielkości oraz przygotowania firmy
Czas realizacji:
1- 3 miesięcy
Forma realizacji:
warsztaty strategiczne kadry menedżerskiej (online i offline)
spotkania tematyczne kadry
spotkania 1:1
Jeśli chcesz wyrwać się ze schematu taktycznego myślenia i stworzyć prawdziwą strategię w twojej firmie, zapraszam do kontaktu